Je geld, of je leven.

Laat me twee dagen slapen, en ik kan gevoelsmatig de wereld en al haar gekkigheden weer aan. Vanochtend ging ik dan ook weer mee op stap en beleefden we de zoveelste dag waarin ik mijn ogen en oren soms niet geloven kon. Dit keer geen exposure aan een sloppenwijk, tijdloos platteland, onderontwikkelde of kansarme mensen, maar de andere kant van de mediale. Hoewel ik het me soms amper kan voorstellen na alles wat we hier tot nu toe gezien hebben, is India ook het land van zeer geavanceerde technologie, een enorme IT-business en economische grootmacht in wording. Het land waar ‘medisch toerisme’ plaatsvindt en mensen vanuit de hele wereld binnen worden gevlogen voor een behandeling omdat er in het eigen land (veel) te lang op moet worden gewacht, of die daar gewoon niet mogelijk of betaalbaar is. In de super specialized hospitals van India liggen dan ook de welgestelden Afrikanen, de Australiërs voor wie tijd belangrijker is dan geld en ieder ander met genoeg centjes die ze leven lief is en voor een paar extra jaren best de wereld over wil.
Ons eerste bezoek vandaag was aan het National Tuberculosis Institute, waar we een college kregen over alle ins en outs omtrent TB. Tot nu toe is het mijn ervaring dat elk college of informatief praatje dat we hier gehad hebben, doorgaans een stuk leerzamer is dan wat ik van het onderwijs in Nederland gewend ben. Onderuit in je stoel hangen en om de drie minuten Facebook checken is er hier bepaald niet bij. In plaats daarvan ben je (zo) wakker (mogelijk), alert, zit je recht op en stel je als het even kan regelmatig vragen. Waar bij ons enige blijk van respect voor een ouder of wijzer/geleerder iemand soms eerder uitzondering dan regel lijkt te zijn, staat dat hier hoog in het vaandel. En dus zit je niet met je benen of armen over elkaar, hou je gewoon je mond als er gepraat wordt en geef je antwoord als je iets wordt gevraagd. Vanochtend was dat niet anders. De man die ons het college gaf, stelde ons heel regelmatig vragen en liet ons zo af en toe definities geven van dingen die we allemaal wel ergens weten, maar soms niet helemaal precies. Want wat is eigenlijk een infectie? Wat een ontsteking? Wanneer spreek je van genezen, en wanneer van een terugval? In de wereld van de wetenschap draait tenslotte alles om definities en bewijs, en hoewel me dat niet zelden frustreert, zie ik ook wel in dat ze nodig zijn om elkaar over de hele wereld te kunnen begrijpen. Zeker te weten dat we met z’n allen dezelfde taal spreken en er hetzelfde mee bedoelen. Er was een moment tijdens het college dat ik dacht ‘Hé wat leuk, dat heb ik ook op school geleerd’ en ik me opeens verbonden voelde met die man. Dezelfde kennis delen is uiteindelijk ook een overeenkomst.
Om ook eens een educatief element aan mijn geklets toe te voegen, het volgende. Tuberculose (ook wel tering) is een infectieziekten die in Nederland nauwelijks nog voorkomt (5 gevallen per 100.000 inwoners), maar in andere delen van de wereld nog altijd de nummer één killer der infectieziekten is. Feitje tussendoor: 30% van de wereldbevolking draagt de infectie bij zich, dat hoeft echter niet perse te leiden tot de daadwerkelijke ziekte. India is een land waar er gemiddeld 3 miljoen TB-gevallen per jaar zijn en, ondanks dat het mortaliteitscijfer in de afgelopen jaren enorm gedaald is, er nog altijd jaarlijks 300.000 mensen aan overlijden. Over het algemeen is TB heel goed te behandelen, zeker sinds de introductie van de ‘DOTS’ strategie, in 1992. DOTS staat voor ‘Directly Observed Treatment Short course’, wat betekent dat medicatie onder supervisie genomen wordt en de gehele behandeling nog ‘slechts’ zes maanden in beslag neemt, in tegenstelling tot de aanvankelijke duur van ruim twee jaar. Iemand die gediagnosticeerd is met TB krijgt zijn eigen DOTS box (heb daar laatst een foto van geplaats), met in die box alle pillen voor zijn of haar gehele behandeling. De box wordt bewaard in een behandelcentra en de patiënt moet drie keer per week langskomen om onder toeziend oog van een medewerker de medicatie te slikken. Zes maanden lang. Je moet er wat voor over hebben, maar dan krijg je ook wat. Namelijk je leven. Nu vraag je je misschien af: “Is het nou echt nodig om elke keer naar dat centrum te komen om iemand erop toe te laten zien dat jij je pilletjes wel slikt?”. Het antwoord daarop is heel simpel: ja. Want stel je even voor wat het is om zes maanden lang een berg medicijnen te moeten slikken, daar heel regelmatig je deur voor uit te moeten én de wetenschap dat je je meestal na een maand pillen alweer on top of the world voelt. De gemiddelde mens is op het moment dat die zich weer goed voelt niet echt meer gemotiveerd om allerlei rommel te blijven slikken, zeker niet als die daar de meerwaarde niet van in ziet en ermee stoppen heel veel voordelen lijkt te hebben. En dat vroegtijdig staken van de behandeling is nu net het hele probleem, want dat werkt resistentie in de hand en dan ben je (heel veel) verder van huis. Wil je van TB genezen, dan is het noodzakelijk de hele behandeling te volgen en om dat te garanderen is de DOTS in leven geroepen (inmiddels in 220 landen ingevoerd). Ik vind het een geniaal systeem, zeker omdat het volledig vrij van kosten is en zelfs in de meest afgelegen dorpen wordt aangeboden.
Meer razend interessante details zal ik jullie besparen (die er natuurlijk wel nog zijn), en tot zover dus het educatieve gedeelte van dit verhaal.
Omdat we vandaag voor de verandering eens een high class dag hadden, gingen we ook maar gewoon heel high class lunchen en genoten wij van het naar onze mening beste Indiase buffet (voor nog geen 4 euro, overigens). Soms kan geluk zo simpel zijn als eens geen rijst op je bord, maar wel te definiëren groenten. Wij waren collectief blij en voelden ons, wederom, heel rijk.
En toen door naar het Cancer Center Bangalore, wat zo’n high-tech ziekenhuis is waar men vanuit de hele wereld naar toe komt en jaarlijks zo’n 30 duizend mensen behandeld. Na anderhalve week malaria, dengue en TB zou je bijna vergeten dat zoiets als kanker ook nog bestaat. Tot we dat ziekenhuis inliepen en geconfronteerd werden met kale Indiase hoofdjes, bordjes met chemo- of radiotherapie en wat er ook maar mogelijk met kanker in verband kan worden gebracht. Zoals het tot nu toe elke keer is gegaan, werden wij ook hier als een soort VIPs behandeld en stormden tot onze eigen verbazing telkens weer gebouwen binnen, betraden laboratoria, afdelingen en zelfs de ruimte waar een bijna monsterlijk ogende bestralingsmachine genaamd Cyber Knife stond te stralen. Ter waarde van pak weg 15 miljoen. Ook hier werd er met ons gesproken en dit keer met niemand minder dan de directeur van het ziekenhuis. Heel bijzonder dat deze ontzettend drukke en toch wel heel belangrijke man tussen vergadering en bijeenkomst door, tijd voor ons wist vrij te maken. Hij kwam op een gegeven moment binnen rennen, stak meteen van wal en maakte denk ik op ons allemaal een enorme indruk. Het was een simpele man, iemand die ons vroeg hoe we heten en wat we doen. Een overduidelijk heel intelligent persoon die precies weet hoe de wereld in elkaar steekt, of op z’n minst zijn eigen wereld en wat hij daarin allemaal doet. Iemand met een hart en een geweten, die zijn ogen niet sluit voor de extremen in zijn land en zich best realiseert dat de zorg die hij levert, voor het overgrote deel van zijn medemens onbetaalbaar is. Ik vond hem mooi, en inspirerend.
Ons bezoek sloten wij tenslotte af in een hotelkamer, faciliteit van het ziekenhuis, met in het ene bed een doodzieke Oegandese vrouw, en op het andere haar dochter. Op de vraag waarom ze hier waren (inmiddels al twee maanden), antwoordde de dochter heel simpel: “Because in Uganda there is no treatment”. Ohja… De vrouw, hoe ziek ook, zei met twinkelende oogjes: “I have no complains. They take good care of me here.” En later met een fluisterende stem: “Can I ask you a question? What do you think of what you’ve seen in India so far?”.
Wat ik er van denk? In dat moment vooral dat ik niet geloven kan dat er in één land mensen aan de meest onschuldige ziektes doodgaan en hun eigen naam niet kunnen spellen, en er tegelijkertijd met de meest geavanceerde apparatuur voor sommige levens wordt gestreden. Dat de verschillen zo extreem zijn, en zo vlak naast elkaar kunnen bestaan. En wat ik ook dacht, zo naar dat Afrikaanse hoopje mens kijkend, is dat niets, maar dan ook echt niets, meer waard is dan een goede gezondheid. Het toch potverdorrie tijd wordt dat ik het mijne ga koesteren en waarderen, vooral.

P.S. Erg lief en dank je wel!