Smile, if you have to.

Gister weer naar de conversation class geweest om met 'mijn' goedlachse Tibetaanse vriendjes te kletsen. Wat een mooie mensen... het is dat ik niet van de lange afstandrelaties ben, anders zaten hier zeker potentiele kanshebbers, zeg maar. Ze raken me gewoon, allemaal, stuk voor stuk.

Deze keer weer een een op twee. De jongens hadden vlakbij elkaar gewoond in Tibet en waren goede vrienden. Ik vroeg voorzichtig hoe ze gekomen waren en toen ze beide, lachend, 'walk, walk!' zeiden, wist ik dat het ok was om door te vragen. Sommigen vinden het zichtbaar niet fijn om over hun verleden te praten, anderen doen het graag. Deze twee jongens dus ook.
Van Lhasa over de Hymalaya naar de Nepalese grens, dit legde ze in 28 dagen af, en vervolgens doorgelopen naar Kathmandu omdat ze het vliegtuig (uiteraard) niet konden betalen en ook geen geld van de regering kregen. Sommige vluchtelingen krijgen namelijk een ticket naar Kathmandu betaald, waar een departement van de Tibetaanse regering zit. Eenmaal daar aangekomen moesten ze 10 dagen wachten in niet hele luxuese omstandigheden, om vervolgens groen licht te krijgen om door te reizen naar Delhi. Er zijn er genoeg die in Nebal terug naar Tibet worden gestuurd of worden overhandigt aan de Chineze politie, omdat ze geen papieren hebben (de meeste niet) en niet kunnen bewijzen dat hun situatie levensbedreigend was in Tibet.
Maar goed, deze jongens mochten op de bus naar Delhi, om tenslotte hun laatste reis naar Dharamsala te maken. Inmiddels wonen ze hier al twee jaar en hoewel ze hun familie erg missen (ze lieten iedereen achter), hebben ze hier naar eigen zeggen een goed bestaan. Beide zijn vastbesloten om goed Engels te leren en zien nu pas in hoe belangrijk educatie is. Veel Tibetanen zijn nomaden, die afgezien van het feit dat de meesten niet eens naar school zouden kunnen, educatie ook helemaal niet nodig vinden. Degene die hier zijn aangekomen en hun horizon hebben verbreed, weten inmiddels beter.

Toen ik vroeg of ze bang zijn geweest toen ze ontsnapten, moesten ze beiden lachen en antwoordden: "Oh yes, always very, very scared. Chinese police was everywhere, so we had to walk at night. But always very scared, yes!"
En op de vraag waar ze sliepen en wat ze aten: "Hahah, outside, ofcourse! Very cold, everything frozen. Could not veel feet or hand anymore. Some of us had to amputate leg or arm, because so frozen. Yes, very, very cold outside. And no food after the 10th day. That was bad. We got a little bit crazy from the hunger."
"So, how is it possible that you are still smiling?"
"Aaah, always smile. We always made jokes about our situation. The cold, the hunger, tiredness. Just laugh, make jokes. We always smile, but inside very sad, ofcourse. But keep smiling, always, that's what His Holiness Dalai Lama also says. Always smile, it works!"

Allemachtig, wat een geweldige mensen. En ook hun devotion (wat is dat ook alweer in het Nederlands?) aan de Dalai Lama is zo bewonderingswaardig. De meeste die de gevaarlijke tocht hierheen maken, komen met maar een doel: om His Holiness te zien en te horen spreken.
(Het is overigens ook zo dat elke nieuwe vluchteling een private audience met Hem krijgt.)
En alsof dat nog niet genoeg was, keek ik 's avonds met een grote groep Tushitaers de film: Escape from Tibet. Het had hun reis kunnen zijn.

Tenslotte: vanmiddag heb ik een afspraak met het Tibetaanse meisje waar ik in het vorige bericht over schreef. Inmiddels weet ik dat ze Pela heet en een zoontje heeft gekregen. Ik ga samen met haar en iemand die voor ons beide kan vertalen, naar haar huidige kamer om te zien hoe en wat. Hoop dat we wat beters voor haar kunnen vinden!

Nou lieve mensen, wees hartelijk gegroet, heb alvast een fijne Sinterklaas, geef niet te veel uit en geen Made in China s.v.p.!

P.S. Het is hier 25 graden, hahaha.